Scheiden: Hoe gaat dat?
Stappenplan Mediation bij scheiding van samenwoners
Bij de start van de mediation stel ik de volgende vraag:
“Wil je een oplossing waar iedereen mee verder kan én wil je daar actief aan bijdragen?”
Door ervaring weet ik dat een volmondig “ja” op die vraag bij de start van de mediation de enige basis is voor het vinden van de oplossing waar iedereen mee verder kan.
Samenwoners hebben de Rechtbank niet nodig om te scheiden. Ook hoef je niet naar een notaris om een samenlevingscontract te laten ontbinden.
Je zou de scheiding dus helemaal zelf kunnen regelen. Waarom zou je dan toch voor een scheiding via een mediator kiezen? In de eerste plaats voor de kinderen!
Voor de kinderen maakt het niet uit of jullie samenwoonden of getrouwd waren. Een scheiding is een scheiding. En de kinderen worden geconfronteerd met de gevolgen, dus is het voor hen heel belangrijk dat hun ouders goede afspraken met elkaar maken en ervoor zorgen dat ze in verbinding met elkaar blijven.
En ook voor jezelf is het belangrijk om emotioneel de relatie op een goede manier af te ronden. Het is belangrijk dat uitgesproken wordt wat uitgesproken moet worden. Te vaak heb ik conflicten van mensen begeleid die zonder goede begeleiding zijn gescheiden en waarbij de conflicten voortkwamen uit niet-besproken en dus niet verwerkte gevoelens die tot uiting komen bij de omgangsregeling of de uitvoering van zakelijke afspraken.
Wanneer 1 van de partijen in de woning wil blijven wonen, zal de bank ook vragen om een overeenkomst waarin de afspraken rondom de eigen woning zijn vastgelegd. Maar ook bij een huurwoning is het belangrijk om afspraken te maken over de opgebouwde punten bij de woningbouwvereniging, op wiens naam de woning komt te staan en wie wanneer welke lasten draagt. Duidelijkheid over de zakelijke afspraken zorgt voor rust voor nu en in de toekomst.
Als mediator mag je van mij verwachten dat jullie allebei dezelfde informatie krijgen, zodat er bij beiden duidelijkheid ontstaat. Ik ben er voor jullie allebei.
Iedereen is anders, daardoor is ook iedere scheiding van samenwoners is anders. Bij de ene scheiding ligt het accent meer op het zakelijke aspect en bij de andere scheiding meer op het emotionele aspect en de kinderen. Het is lastig om te bepalen hoe lang een gemiddelde scheiding duurt. Om toch een indicatie te geven: een scheiding waarbij kinderen en een eigen woning zijn betrokken, kost ongeveer 18-20 uren. Die tijd wordt besteed aan 4 tot maximaal 6 sessies (direct contact) en daarnaast aan bureauwerk (het maken van berekeningen, het (echt)scheidingsconvenant en het ouderschapsplan etc).
Mediator Siska van Veen houdt van structuur en zal graag zaken verduidelijken door bijvoorbeeld een whiteboard, tekeningetjes en korte cijfermatige uitwerkingen zodat je in 1 oogopslag ziet welke gevolgen een afspraak heeft.
1e fase: Informatiegesprek en inventarisatie fase
- Voorlopige omgangsregeling met de kinderen
- Bespreking noodzakelijke voorlopige voorzieningen:
- Wie betaalt wat?
- Wie woont waar?
- Bepaling peildatum voor de verdeling van de vermogensbestanddelen.
- Bespreking relatiepatroon
Tijdens of na het informatiegesprek vraag ik jullie om de stukken van de inventarisatielijst aan te leveren, die de basis vormen van de verdeling van de vermogensbestanddelen.
Het is mijn ervaring dat de omgangsregeling met de kinderen en het samenwerken als ouders na de scheiding beter gaan als er tijdens het proces aandacht is geweest voor de emoties als ex-partners en het “waarom” van de scheiding. Daarom wordt ook vrijwel altijd het relatiepatroon besproken. Wanneer jullie al relatietherapie hebben gehad is dat wellicht minder nodig en kan het natuurlijk worden overgeslagen. Wanneer de scheiding meer zakelijk moet dan kan dat ook. Conflicten kunnen echter alleen worden opgelost wanneer de onderliggende emotie wordt besproken en naar voren is gekomen wat je werkelijk wilt.
2e fase: Financieel
- Bespreking kinder- en partneralimentatie
- Netto inkomensoverzicht na de scheiding, inclusief toeslagen, fiscale heffingskortingen etc.
- Cijfermatig overzicht van de verdeling van de eigen woning, bankrekeningen, verzekeringen
Hoewel de kinderen natuurlijk het meest belangrijk zijn bij een scheiding, heb ik gemerkt dat het maken van afspraken over de kinderen een stuk makkelijker is als je eerst duidelijkheid hebt over geld.
Financieel planner en mediator Siska van Veen maakt de berekeningen voor kinderalimentatie volgens de zogenaamde TREMA-normen van de rechtbank. Deze berekening wordt vervolgens verwerkt in het werkelijke netto besteedbaar inkomen na de scheiding, zodat duidelijk is hoe je budget er na de scheiding uit ziet. Vaak volgt daaruit ook een alternatieve maatwerk kinderalimentatieberekening, waardoor het duidelijker is wie wat betaalt en waarom.
Meestal verdelen cliënten de inboedel in onderling overleg op basis van marktplaatswaarde. Alleen wanneer hierover een conflict ontstaat worden onderdelen van de inboedel besproken.
3e fase: Ouderschapsplan
Voor ouders is het ouderschapsplan natuurlijk erg belangrijk en vanuit de rechtbank zelfs een voorwaarde om te kunnen scheiden.
Tijdens deze fase wordt de zorgverdeling voor de kinderen definitief vastgesteld.
Voor het ouderschapsplan heeft scheidings- en mediation praktijk Consensis een uitgebreid format. Het bestaat uit allemaal vragen, zodat alles wordt besproken waar jullie tegenaan lopen. Ook al denk je dat jullie op 1 lijn zitten, vrijwel altijd blijken er toch onduidelijkheden te zijn. Dan is het fijn dat je er vantevoren over hebt gesproken.
Jullie kunnen het format samen invullen, maar dat kan ook in mijn aanwezigheid. Ik denk dat het ook belangrijk is de kinderen bij het ouderschapsplan te betrekken. De scheiding is iets dat ze overkomt; juist het mee mogen praten over dingen die hun aangaan geeft dan toch het gevoel dat je als kind toch invloed hebt op iets wat je in beginsel helemaal niet wilt, maar wat toch gebeurt.
Het is ook een wettelijk recht voor kinderen vanaf 11 jaar en 10 maanden om te zeggen of ze het wel of niet eens zijn met jullie beslissingen over:
- De omgangsregeling
- Wie beslissingsbevoegdheid heeft over het kind (gezag)
- Bij welke ouder het kind officieel gaat wonen (inschrijving bij de gemeente)
De kinderen ontvangen daarom ook een “kinderverklaring”. Dat is een brief waarin ze kunnen aangeven of ze het wel of niet eens zijn met jullie beslissingen.
Sommige kinderen vinden het fijn om ook met mij als mediator te praten. Mediation- en scheidingspraktijk Consensis biedt daarom aan ieder kind een gratis kindgesprek aan.
4e fase: Scheidingsconvenant + bespreking pensioenverdeling bij scheiding
Een convenant is een duur woord voor “overeenkomst”. Tijdens deze fase worden de puntjes op de i gezet mbt alle afspraken en worden de documenten getekend.
Ook worden afspraken gemaakt over de tijdens het huwelijk opgebouwde ouderdoms- en nabestaandenpensioen. De formulieren die nodig zijn om jullie afspraken door te geven aan de pensioenfondsen worden ook alvast ondertekend.
Rechtbankprocedure
Voor ex-samenwoners bestaat de mogelijkheid om het ouderschapsplan te laten bekrachtigen door de Rechtbank.
Wanneer er in de toekomst een probleem ontstaat met de betaling van kinderalimentatie kun je dan zonder tussenkomst van de Rechtbank betaling afdwingen via het LBIO (Landelijk Bureau Incassering Onderhoudsbijdragen) of een deurwaarder.
De rechtbankprocedure is een administratieve procedure. Jullie hoeven zelf niet naar de Rechtbank. Jullie worden van ieder stap van de Rechtbankprocedure per mail op de hoogte gehouden door mediation- en scheidingspraktijk Consensis en door de advocaat.
Alleen een advocaat mag namelijk de Rechtbank verzoeken de afspraken in het ouderschapsplan te bekrachtigen. Mediation- en scheidingspraktijk Consensis werkt samen met meerdere advocaten in den lande en heeft prijsafspraken gemaakt.
Na controle van alle stukken door de familierecht advocaat wordt het verzoek ingediend bij:
- Rechtbank Overijssel, locatie Almelo
- Of: Rechtbank Amsterdam.
Na ongeveer 4 weken spreekt de Rechtbank uit dat de afspraken in het ouderschapsplan zijn bevestigd. Deze uitspraak wordt vastgelegd in een document dat “beschikking” wordt genoemd.
Jullie ontvangen allebei de beschikking.
Na de ondertekening van het scheidingsconvenant of de rechtbankprocedure
Ik informeer jullie verder over de aanvraag van toeslagen en andere fiscaliteiten. Als alles rond is wordt de mediation officieel per mail beëindigd.
Wanneer dat is vastgelegd en afgesproken in het scheidingsconvenant informeert mediation- en scheidingspraktijk Consensis de pensioenfondsen over jullie afspraken rondom het nabestaandenpensioen.
Evaluatie
Vooral bij nog jonge kinderen is het belangrijk dat ouders periodiek hun afspraken herzien en aanpassen aan de nieuwe levensfase. Tijdens het scheidingsproces bespreken we al hoe jullie dat vorm willen geven. Het is natuurlijk ook belangrijk om daar ook echt invulling aan te geven.
Mediation- en scheidingspraktijk Consensis kan bijvoorbeeld bij het eerste gesprek begeleiding bieden. Ook dan is er de mogelijkheid om subsidie te vragen bij de Raad voor Rechtsbijstand, zodat de kosten minimaal zijn.
Kennismakingsgesprek
Bel gerust voor het maken van een kennismakingsafspraak, zodat we kunnen bespreken wat mediation- en scheidingspraktijk Consensis voor jullie kan betekenen. Voor een kennismakingsgesprek worden alleen kosten in rekening gebracht wanneer jullie besluiten om je te laten begeleiden door mediation- en scheidingspraktijk Consensis.